Karaciğer Biyopsisi

Karaciğer biyopsisi, karaciğer veya karaciğerde var olan bir tümörden doku alınarak kesin tanıyı koymak için yapılan girişimdir. Karaciğer biyopsileri genelde iğne biyopsisi ile yapılır. İğne biyopsisi, bir görüntüleme tekniği eşliğinde gerçekleşir. Kullanılan görüntüleme yöntemi genelde ultrasondur. Karaciğerden biyopsi iki amaç için yapılır.

Birinci amaç: Farklı testler uygulanmasına rağmen tespit edilemeyen karaciğer hastalıklarını kesin teşhis etmek içindir. Bu hastalıklar genellikle Hepatit B ve C virüsleriyle alakalı karaciğer hastalıklarıdır. İlaç zehirlenmesi, karaciğer yağlanması, karaciğerde demir ve bakır minerali birikimi, farklı karaciğer hastalıklarını teşhis etmek içinde karaciğer biyopsisine ihtiyaç duyulabilir.

İkinci amaç: Karaciğerde tespit edilen tümör için kesi tanı koymak içindir. Biyopsi sayesinde tümörün iyi ya da kötü huylu olduğu tespit edilir. Alınan doku örneği incelenir ve tedavi planlaması, tümörün cinsi araştırılır.

İğne ile yapılan tüm biyopsi işlemlerinde olduğu gibi karaciğerde yapılan biyopsi işleminde de hiçbir risk yoktur. İğne ile yapılan biyopsilere ait bazı sorunlar olsa da bu sorunlar ufak müdahalelerle kontrol altına alınabilir.

Biyopsi yapılacak hasta biyopsi öncesi kan sulandırıcı ilaçlar kullanıyorsa bu konu hakkında doktorunu aydınlatmalıdır. Doktor bu ilaçların kullanımını işlem öncesi uygun bir şekilde kesecektir. Biyopsi öncesi açlık süresi 8-12 saattir. Aslında biyopsi için açlığa gerek olmasa da bu bir kural olarak güvenlik açısından uygulanır. Açlık süresinde hastanın tansiyon gibi kullanması gereken ilaçları mevcutsa bu ilaçlar çok az su ile alınabilir.

Biyopsiden önce hastanın heyecanını ve korkusunu bastırmak için damardan sakinleştirici ilaçlar verilir. Bu ilaçların etkisi geçene kadar en az 6 saat hastanın araç kullanmaması gerekir. Biyopsiye başlamadan önce kan alınarak, olası kanama riskleri kontrol edilir. Eğer hasta son 2 hafta için kan vermiş ve değerleri ölçülmüşse kan almaya gerek kalmayabilir.

Uygulanacak tüm biyopsilerde iğnenin gireceği alan lokal anestezi kullanılarak uyuşturulur. Dolayısıyla iğnenin girdiğini hasta hissetmez. Karaciğer biyopsilerinde karaciğer kapsülü geçilirken hasta çok hafif batma şeklinde ağrı yaşayabilir. Biyopsi işlemlerinde hastanın ağrılara maruz kalmaması için damardan rahatlatıcı ve ağrı kesici ilaçlar verilir. Verilen ilaçlar narkoz değildir. Narkozun çok daha basit versiyonudur ve oldukça güvenlidir. Şayet hasta tamamen işlem anında uyumak isterse hastanın genel anestezi ile tamamen uyutulması da sağlanabilir.

Tüm hazırlıklar tamamlandıktan sonra biyopsi yapılacak alan değerlendirilerek, bölgeye girilecek alan belirlenir. İğne girim yapılacak yer uyuşturulur. Özel biyopsi iğnesiyle karaciğere ulaşılır ve şüpheli doku alınır. İşlem yaklaşık olarak 5 dakika içinde tamamlanır. İğne biyopsilerinde genellikle ikili iğne sistemi tercih edilmektedir. Biyopsi uygulanacak alana tek iğne ile girilir ve ardından iğnenin içinde farklı bir iğne ile örnek alınır. Bu işlemin amacı tek bir girişimle fazla örnek almaktır. Biyopside tek giriş kanama olasılığını azaltır. Ayrıca bu işlem sayesinde yeterli miktarda sonuç alma şansıda artar. Bu sayede işlem tekrarına gerek kalmaz.

Biyopsi tamamlandıktan sonra hastadan ikinci defa kan alınır ve kanama riski kontrol edilir. Bu riski kontrol etmek için ultrasonda kullanılabilir. Hasta aynı gün evine gönderilir.

Hastaların ileri dönemlerde yaşayabileceği kanama riski için mutlaka kontrol edilmesi gerekir. Bu amaçla hasta en az 2, en fazla 4 saat hastanede müşade altında tutulur. Hasta evine gittikten sonra 1-2 saat dinlenmelidir. Biyopsinin ardında çok olmamak kaydıyla su içilebilir. Biyopsiden 2-3 saat sonra hastanın herhangi bir şikâyeti yoksa her türlü sıvı alabilir. Biyopsiden 4 saat sonra da hasta beslenebilir. Girişim yapılan yerde ya da omuzda ağrı söz konusuysa ağrı kesici ilaçlarla bu ağrı kontrol altına alınabilir.