Vakum biyopsi, memede izlenen bazı bulguların histopatolojik tanısı için hastadan canlı bir dokunun alınarak incelenmesi işlemidir. Kesici iğne (cut biyopsi) biyopsilerine göre daha kalın ve bir girişte daha fazla doku alınmasına imkan veren iğnelerle yapılan biyopsi sisteminin genel adıdır. Biyopsi sırasında uygulanan vakum ile doku iğnenin içine doğru çekilir ve daha fazla doku elde etme imkanı sağlar. Böylece tanı değeri daha yüksek, hata payı daha az olan miktarda doku elde edilmektedir. Vakum biyopsi işlemi sırasında stereotaktik, sonografi, manyetik rezonans veya mamografi sistemleri işlem kılavuzluk etmektedir. Vakum biyopsiler genellikle sonografide görülmeyen, tanı için daha fazla tek tip hücre yapılarına ihtiyaç duyulan mikrokalsifikasyon varlığında streotaktik mamografi sistemlerinin yol göstermesi ile ya da sadece MR'da görülen lezyonlar için MR rehberliğinde kullanılmaktadır. Bu yöntem, iyi huylu küçük kitlelerin ameliyatsız olarak tümüyle çıkarılmasına da olanak sağlamaktadır. Tekniğin tek dezavantajı malzeme fiyatının cut biyopsi tekniğine göre belirgin bir şekilde yüksek maliyetli oluşudur. Hali hazırda sadece mamografide görülen mikrokalsifikasyonlarda ya da sadece MR'da görülebilen lezyonlarda en seçkin biyopsi metodudur.

Vakum biyopsi yöntemi için özel olarak tasarlanan, memenin aşağı sarkması için ortasında açıklık bulunan ve stereotaktik biyopsi masası olarak adlandırılan özel bir masada gerçekleştirilir. Bu masada X-ışını tüpü bulunmakta ve şüpheli alanın iç boyutlu koordinatları belirlenmektedir. Hasta hareket etmeden yüzükoyun yatırılır. Biyopsi işlemi radyoloji uzman hekimler tarafından masanın alt kısmında gerçekleştirilir ve hasta yapılan operasyonu göremez. Ayrıca, biyopsi alanı lokal olarak uyuşturulduğu için hasta herhangi bir ağrı hissetmez. İşlem sonrasında hasta yarım saat bekletilmekte, bu sırada operasyon yapılan bölgenin üzerine buz kompresi uygulanmaktadır. Hastaya biyopsiden sonra o günü dinlenerek geçirmesi önerilir.

Vakum biyopsi cihazı sürekli vakum uygulayan bir cihaz olup sadece değişmekte olan tek kullanımlık kalın steril biyopsi iğneleridir. Bu iğneler, bilgisayar tarafından hesaplanan koordinatlara göre yerleştirilir. İşlem sırasında şüpheli alan sürekli vakumlanarak iğneye doğru çekilir. Diğer yandan, oradan ardışık çok sayıda doku örneği alınır. Bu yöntem sayesinde 30 saniyelik bir süre içerisinde diğer tekniklere nazaran çok daha fazla doku örneği almak mümkündür. Bu nedenle %97-99 doğru teşhis koymak büyük ölçüde gerçekleşir. Oluşabilecek kanamalar vakumla çekilebilir, yan etki oranı oldukça düşük ve hasta tarafından oldukça kolay tolere edilebilmektedir.

Ülkemizde henüz yeni kullanılmakta olan bu yöntem, sınırlı sayıda merkezlerde uygulanmakta ve diğer biyopsi tekniklerine göre biraz maliyetli bir uygulama yöntemidir.

Bu yöntemde amaç sadece teşhis koymak olsa da bazen şüpheli alanın tümünü çıkarmak da mümkün olabilir. Ancak biyopsi sonucunda meme kanseri saptanırsa hastanın yine de ameliyat olması ve o bölgenin biraz daha geniş çaplı temizlenmesi gerekebilir. Çünkü geride, film ile gösterilemeyecek küçük kanser hücrelerinin kalması olasıdır. Eğer biyopsi sırasında şüpheli alanın tümüyle çıkarıldığı anlaşılırsa, ameliyat sırasında işlem yerini belirleyebilmek için oraya küçük metal bir yaylı kelepçe yerleştirilir.